برنامه ریزی مطالعات شطرنجی

برنامه ریزی مطالعات شطرنجی

بسیاری از بازیکنان خود ساخته اند .تعداد زیادی کتاب را مطالعه کرده اند با چندین برنامه نرم افزاری همانند فریتز و چس مستر سر و کار دارند به طور مرتب بر روی اینترنت با بازیکنان معمولی که تنها برای تفریح بازی میکنند پیکار میکنند اما ریتینگ واقعی انها نامشخص است در بعضی سایتها ریتینگ ۱۷۰۰ دارند در برابر برخی بازیکنان عملکرد خوبی دارند اما برنامه مطالعاتی مشخصی ندارند مدام از یک مطلب به مطلبی دیگر و از یک کتاب به یک کتاب دیگر میپردازند بدون انکه یک مطلب را به خوبی فرا بگیرند انها باید در مراحل مختلفی از بازیشان همانند گشایشها٬ استراتژیها٬ اخربازی و سایر مسائل کار کنند تا بهبودی در بازیشان بوجود اید انها نمیدانند که چگونه کار کنند و به عبارتی دیگر برنامه مدونی جهت مطالعات شطرنجی خود ندارند.

اینگونه بازیکنان که تعدادشان هم کم نیستند با این مشکلات دست و پنجه نرم میکنند انها ابتدا باید بدانند که از چه منابعی باید استفاده کنند و چه مقدار وقت صرف مطالعه این منابع کنند .

برخی قهرمانان کلاسیک همانند کاپابلانکا توصیه میکنند که مطالعات شطرنجی را باید از مرحله اخر بازی شروع کرد اما تشریح نمیکند که چه اخر بازیهایی را باید مطالعه کرد بسیاری از بازیکنان از مطالعه مداوم اخر بازی خسته میشوند اما من پیشنهاد میکنم که باید یک نوع تعادل را در برنامه مطالعاتی در نظر گرفت.

به طور عمومی پیشنهاد میکنم که مسائل را اسان بگیرید و در هر مورد یک کتاب را انتخاب کرده و انرا مطالعه کنید بدین ترتیب میتوانید برنامه مطالعاتی زیر را به کار گیرید:

یادگیری مسائل تاکتیکی

کتابهای بسیاری در مورد مسائل تاکتیکی نگاشته شده است اما من توصیه میکنم که از کتابهایی که مسائل اصلی تاکتیکی را اموزش میدهند استفاده کنید البته هر مربی یکسری منابعی که مورد قبول و علاقه خود است را پیشنهاد میکند.

تاکتیکهای برنده نوشته سیروان و سیلمان

Winning Chess Tactics by Seirawan & Silman

هنر حمله در شطرنج نوشته ووکوویچ(که کتابی کلاسیک به شمار میرود)

The Art of Attack in Chess by Vukovic (a classic!)

هر دو این کتابها برای بازیکنانی با ریتینگ زیر ۱۴۰۰ بسیار مفید هستند(همراه با مسائل اساسی و مهم بسیار زیاد).در حالیکه این کتابها برای بازیکنان با ریتینگ بالای ۲۰۰۰ هم سودمند هستند تقریبا"هزاران کتاب وجود دارد که به مسائل شطرنج میپردازد اما کتابهای نامبرده شده یک کتاب اساسی در مورد مسائل و حل دیاگرامها میباشد.

منابع مطالعاتی مرحله گشایشی

فرهنگنامه گشایشها نوشته پاول ون در استرین

FCO: Fundamental Chess Openings by Paul van der Sterren

گشایشهای مدرن شطرنج نوشته نیک دفیرمیان

Modern Chess Openings (MCO) by Nick Defirmian

من به ویژه فرهنگنامه گشایشها را به عنوان تنها کتابی که میتوانم در مطالعه مرحله گشایش شطرنج برای بازیکنان با ریتینگ ۱۴۰۰ توصیه کنم.دراین کتاب طرحها و ایده های اصلی گشایشها تشریح شده است که هر بازیکن با توجه به سبک بازی مورد علاقه خود میتواند از ان استفاده کند.

هنگامی که یک بازیکن از ریتینگ ۱۴۰۰ گذشت و یا هنگامی که برخی واریانتهای اصلی را یاد گرفت میتواند به کتاب گشایشهای مدرن شطرنج رجوع کند.

مطالعه عمیق گشایشها هنگامی سودمند است که شما گشایشهای مختلف را فرا گرفته ودر بازیهایتان به کار ببرید هنگامی که این مرحله از اموزش گشایشها را اموختید در مرحله پیشرفته گشایشی میتوانید کتابهای اموزش پیشرفته گشایشها را که در مورد هر گشایش صدها صفحه را به واریانتهای مختلف ان گشایش میپر دازد مطالعه کنید.

سبک بازی پوزوسیونی

در مورد بازی پوزوسیونی منابع زیر پیشنهاد میشود:

ذهن بازیکن اماتور (برای بازیکنان با ریتینگ ۱۰۰۰ تا ۱۶۰۰)

The Amateur’s Mind by Silman (for players 1000 to 1600)

چگونه شطرنج خود را ارزیابی کنیم ویرایش چهارم نوشته سیلمن

How to Reassess Your Chess 4^th Edition by Silman (for players 1400 to 2100)

البته ویرایش چهارم از ماه اوریل ۲۰۱۰ به بازار میاید و در دسترس عموم قرار میگیرد ویرایش جدید کاملا" یک کتاب جدید خواهد بود و شامل اطلاعات و ایده هایی است که تا به اکنون در هیچ کتابی مشاهده نشده است. (باورش سخت است اما حقیقت دارد)

فوق العاده مهم است که دانشجویان شطرنج یک فهم اساسی در مورد سبک بازی پوزوسیونی داشته باشند که شانه به شانه با فراگیری مهارتهای تاکتیکی باید کار شود.بنابر این هیچ بازیکنی نباید از این مرحله بحرانی بازی به سادگی چشم بپوشد.

جستجوی یک الگوی قهرمانی

مطالعه بر روی بازیهای اساتید هنگامی مفید و مثمر ثمر است که از مطالعه یک بازی کامل بتوانید نکات مفیدی را در مورد گشایشها ٬وسط بازی و اخر بازی یاد بگیرید.کار بر روی بازیهای متعدد اساتید موجب میشود تا الگوههای اساسی در ذهن یک بازیکن شطرنج نقش ببندد.

یافتن یک الگوی شطرنجی از عمده ترین مسائل در نیل به راه استادی شطرنج است.

برای اینکه این مسئله برایتان یک حالت تفریحی و خوشایند پیدا کند قهرمانی که مورد علاقه اتان است همانند الخین٬کاپابلانکا٬تال٬فیشر٬کاسپاروف٬کارپف٬اناند و سایرین را انتخاب کنید و با ارامش و به تدریج بر روی بازیهای انالیز شده انها مطالعه داشته باشید.روش دیگر مطالعه بر روی کتابهایی است که در مورد تورنمنتهای مهمی همچون نیویورک ۱۹۲۴ ( توسط الخین )نوشته شده است .من این روش رابسیار دوست دارم زیرا با مطالعه این کتاب با قهرمانان همزادپنداری میکند و در مورد تاریخ شطرنج مسایل مفیدی را میاموزید حوادث مسابقات را همانگونه که اتفاق افتاده است را دنبال میکنید و در میابید که سبک کدام بازیکن برایتان خسته کننده و یا هیجان انگیز است.به طور مثال در میابید که امانوئی لاسکر فاتح مسابقات نیویورک ۱۹۲۴ در ان زمان خدای شطرنج بوده است .

همچنین میتوانید دیتابیسی از بازیهای قهرمان مورد علاقه اتان را جمع اوری کنید و بر روی بازیهای ان مطالعه داشته باشید.البته بررسی بازیهای تورنمنت نیویورک ۱۹۲۴ کیفیتی به مراتب بالاتر از بررسی بازیهای یک دیتابیس دارد.

زمانبندی برای مطالعات شطرنجی

من توصیه میکنم که ابتدا مسایل تاکتیکی را مورد مطالعه قرار دهید شما برای این برنامه مطالعاتی در حدود دوهفته وقت لازم دارید ٬البته ناگفته نماند هنگامی که حس کردید که هنوز نیاز به فراگیری تاکتیکها دارید بر روی ان وقت بگذارید.سپس به مطالعه مرحله گشایشی بپردازید.چرا از یک گشایش به گشایش دیگر میپرید در حالیکه هنوز مسایل زیادی همچون واریانتهای برنده و یا بازنده ٬دامها و از این قبیل را در مورد ان گشایش باید فرا بگیرید؟

اطمینان حاصل کنید که گشایشی را که در بازیهایتان به کار میبرید با ذائقه شما همخوانی داشته باشد ممکن است تمامی گامبیها برای یک بازیکن جالب توجه باشد در حالیکه بازیکنی باسبک پوزوسیونی از گشایشی دیگر لذت ببرد.کتاب مسائل اساسی گشایشها برای بازیکنان در مطالعه گشایشها سودمند است.پس از انکه مسائل تاکتیکی و گشایشی را به طور کامل فرا گرفتید نوبت به مطالعه شطرنج پوزوسیونی میرسد مطالعه این مرحله به چندین ماه زمان احتیاج دارد اما به یاد داشته باشید که در بین برنامه مطالعاتی برای تفریح از اتودها لذت ببرید.

در انتها به مطالعه اخر بازی بپردازید و پیشرفت خود را ارزیابی کنید هنگامی که اطمینان حاصل کردید که پیشرفتی در بازیتان حاصل شده میتوانید از کتابهای پیشرفته تری استفاده کنید.

هنگامی که تمامی مراحل اموزشی را به درستی فرا گرفتید(در بازه زمانی ۲ ماه تا ۲ سال) به مطالعه بازیهای اساتید بپردازید و همچنین میتوانید مسائل اموزشی گذشته را باعمق بیشتری مطالعه کنید.

منبع: chess.com

نوشته:استاد بین المللی جرمی سیلمان

ترجمه و تنظیم:غلامرضا خواجویی نژاد 

منبع خبر: شطرنجیان